Avustralya Başbakanı Anthony Albanese liderliğindeki hükümet, teknoloji şirketlerinin yapay zekâ modellerini eğitmek için yerel yaratıcı içerikleri ücretsiz biçimde taramasına olanak tanıyacak muafiyeti tamamen gündemden çıkardı. Karar, yazarlar, sanatçılar ve medya kuruluşlarının haftalardır yükselttiği itirazların akabinde geldi.
Federal Adalet Bakanı Michelle Rowland, pazartesi günü açıklayacağı kararla, Üretkenlik Komisyonu’nun ortaya attığı ve teknoloji sektörünün güçlü biçimde desteklediği tartışmalı öneriyi rafa kaldırdıklarını teyit edecek. Rowland, “Avustralyalı yaratıcılar dünya çapında bir kaliteye sahip ve kültürümüzün can damarı. Onları koruyacak yasal çerçeveyi sağlamak bizim sorumluluğumuz,” ifadelerini kullandı.
.png)
Komisyonun “verinin ve dijital ekonominin potansiyeli” başlıklı ara raporunda sunduğu öneri, telif yasalarına istisna getirilmesini ve teknoloji şirketlerine içeriklere sınırsız erişim sağlanmasını öngörüyordu. Atlassian kurucu ortağı Scott Farquhar, temmuz ayında yaptığı konuşmada bu engellerin kaldırılmasının “milyarlarca dolarlık yabancı yatırımın kapısını açacağını” savunmuştu.
YARATICI SEKTÖRDEN SERT TEPKİ
Ancak yaratıcı sektör öneriye sert tepki verdi. Yerli rap sanatçısı Adam Briggs, meclis komitesine verdiği ifadede, şirketlere içeriklere ücretsiz erişim tanınmasının tehlikelerini teker teker anlattı. Yazar Anna Funder ise büyük ölçekli yapay zeka sistemlerinin “dijitalleştirilebilen her kitabın, sanat eserinin ve performansın izinsiz ve toplu şekilde kullanımına” dayandığına dikkat çekti.
YARATICI SEKTÖR TEMSİLCİLERİYLE GÖRÜŞÜLMEDİ
Meclis sürecinde ortaya çıkan en ağır eleştirilerden biri, Komisyon’un öneriyi yayımlamadan önce yaratıcılarla hiçbir istişare yapmamış olmasıydı. Yeşiller senatörü Sarah Hanson-Young, bu durumu “yaratıcı endüstrinin değerinin tamamen yanlış okunması” olarak nitelendirdi. Avustralya Sendikalar Konseyi de uyarıda bulunarak önerinin “kontrolsüz yaratıcı emek hırsızlığının” kapılarını aralayacağını ifade etti.
Federal Adalet Bakanı Michelle Rowland’ın açıklaması uzun zaman sonra ilk kez kesin bir ret anlamına geliyor.
Rowland, yapay zekanın Avustralya ekonomisi için büyük fırsatlar sunduğunu kabul ederek, “Bu fırsatlardan yaratıcılarımızın da adil biçimde yararlanması gerekiyor,” dedi. Bakanlık, pazartesi ve salı günleri Telif Hakkı ve Yapay Zeka Referans Grubu’nu toplayarak, teknolojiye uyumlu yeni politikaları masaya yatıracak. Masada, mevcut gönüllü lisanslama rejiminin yerine Telif Hakkı Yasası kapsamına alınacak ücretli bir lisans modelinin getirilmesi de bulunuyor.
İstisnaya karşı kampanya yürüten kuruluşlardan ARIA (Avustralya Kayıt Endüstrisi Birliği), kararı “doğru yönde kritik bir adım” olarak değerlendirdi. CEO Annabelle Herd, “Bu sadece yaratıcılık ve kültürümüz için değil, aynı zamanda sağduyu için bir kazanım,” dedi. Herd, telif lisanslama sistemlerinin yaratıcı ekonomi, dijital ekonomi ve teknoloji sektörünün temel direkleri olduğunu vurguladı.
AÇIK VE BAĞLAYICI LİSANS KURALLARI TALEBİ
Herd, yapay zeka için de açık ve bağlayıcı lisans kurallarının getirilmesi gerektiğini belirtirken, “Sanatçılar, eserlerinin nasıl kullanıldığını belirleme ve ortaya çıkan değerden pay alma hakkına sahiptir. Bu hakkı korumak, Avustralya’nın yaratıcı egemenliğini korumanın temelidir,” ifadelerini kullandı.
News Corp Australasia Yönetim Kurulu Başkanı Michael Miller ise hükümetin “doğru kararı verdiğini” söyledi. “Yaratıcının erişim, kullanım koşulları ve ödeme hakkını korumak, telif hukukunun etkili piyasa sonuçları üretmesini sağlar,” diye konuştu.
Türk müziğinin unutulmaz ismi Kayahan’ın 1991 yılında yayınlanan klasik eseri “Yemin Ettim”, geçen haftalarda Bahadır Tatlıöz ve Çağan Şengül yorumuyla yeniden hayat bulmuş ve ilk versiyonu büyük beğeni toplamıştı. Efsaneleşen şarkı, şimdi bu başarılı yorum ve akustik bir atmosferde yeniden müzikseverlerle buluşuyor.
devamı