Dünya yayıncılık sektöründe en hararetli tartışmalardan biri, yapay zekâ şirketlerinin telifli eserleri izinsiz kullanması. Son olarak yazar Anna Funder ve hukukçu Julia Powles’un The Guardian’da yayımlanan yazıları, bu tartışmayı daha da alevlendirdi.
Funder ve Powles, teknoloji devlerinin kitap, müzik ve film arşivlerini yapay zekâ modellerini eğitmek için kullandığını belirtiyor. Özellikle kitapların dijital kopyalarının “rıza ve ödeme olmaksızın” alınması, yaratıcı emeği değersizleştiren bir korsanlık olarak tanımlanıyor.
Funder, yazarlığın ekonomik açıdan kırılgan bir meslek olduğunu vurgulayarak, “Yapay zekâ sistemleri bu emeği sömürdüğünde, edebiyat üretiminin geleceği tehdit altına giriyor” dedi.
Telif hakları uzmanları, tartışmanın yalnızca mali boyutla sınırlı olmadığını, kültürel miras açısından da ciddi riskler taşıdığını savunuyor. Kitaplar, müzikler ve filmler yalnızca birer veri yığını değil; toplumların belleğini, kimliğini ve çeşitliliğini temsil eden eserler.
“Yaratıcıların haklarının korunması, yalnızca bireysel bir gelir meselesi değil; aynı zamanda kültürel çeşitliliğin ve yayıncılığın geleceği için kritik bir zorunluluktur” görüşü öne çıkıyor.
Geçtiğimiz günlerde Anthropic adlı yapay zekâ şirketine karşı açılan toplu telif davasının mahkeme tarafından kabul edilmesi, bu alanda önemli bir dönüm noktası olarak görülüyor. Karar, teknoloji şirketlerinin “tekno korsanlık” olarak nitelenen yöntemlerine karşı yazarların ve yayıncıların mücadelesinde emsal teşkil edebilir.
20. yüzyıl Türk müziğinin öncü ismi Cemal Reşit Rey, klasik Batı müziği ile Türk halk ezgilerini sentezleyen eserleriyle yalnızca besteci değil, aynı zamanda çağdaş Türk müziğinin mimarlarından biri olarak sanat tarihine damga vurdu.
devamı