Dünya Fikri Mülkiyet Örgütü (WIPO), küresel fikri mülkiyet başvurularına ilişkin yıllık raporunu yayımladı. 2024 yılı, dünya genelinde patent, tasarım ve marka başvurularında yükseliş gözlemlendi.
Rapora göre, geçen yıl 3,7 milyon patent başvurusu ile tarihin en yüksek seviyesine ulaşıldı. 1,6 milyon tasarım başvurusu da tüm zamanların rekorunu kırmış oldu. Marka başvuruları ise iki yıllık düşüş trendinin ardından yeniden istikrara kavuştu.
YÜKSELEN EKONOMİLER İNOVASYONDA ATAĞA KALKTI
Veriler, yükselen ve gelişmekte olan ülkelerin IP (fikri mülkiyet) odaklı büyüme modelini giderek daha fazla benimsediğini gösteriyor. Hindistan üst üste altıncı yılda çift haneli büyüme kaydederken, Türkiye de yaklaşık yüzde 15 artış ile dikkat çekti.
.png)
Marka başvurularında Arjantin, Brezilya ve Endonezya öne çıkarken; Kolombiya, Güney Afrika, Tayland ve Vietnam gibi üst-orta gelirli ekonomilerde de güçlü bir ivme görüldü. Tasarım başvurularında ise en hızlı artış Hindistan, Fas ve Endonezyada yaşandı.
Bu tablo, birçok gelişmekte olan ekonominin fikri mülkiyeti büyüme, çeşitlenme ve yatırım çekme aracı olarak kullanan gelişmiş inovasyon merkezlerinin izinden gittiğini ortaya koyuyor. WIPO’ya göre bu ülkelerin bir sonraki sınavı, artan başvuruları ticarileştirmek olacak.
BAŞVURULAR GÜÇLENİYOR
Raporun öne çıkan bulgularından biri de yerli başvuruların yükselişi.
Marka ve tasarım alanlarında geleneksel olarak yüksek olan yerli başvuru oranları, şimdi patentlerde de benzer eğilim gösteriyor. Yerli patent başvuruları 2024’te yüzde 7’ye yakın arttı ve toplam başvuruların yüzde 72’sini oluşturdu. Bu artış, ülkelerdeki inovasyon ekosistemlerinin olgunlaştığına işaret ediyor.
WIPO uzmanlarına göre bu eğilim, hem yerelleşen üretim-ticaret akışlarını hem de mucitlerin önce kendi ülkelerinde koruma alma eğilimini yansıtıyor.
TÜRKİYE 2024 YILINDA İLK 20’YE GİRDİ
2021–2024 döneminde dünyanın en büyük 11 fikri mülkiyet ofisinin sıralaması değişmedi. Aynı şekilde, 12 ila 20. sıralar da 2023’ten 2024’e büyük ölçüde sabit kaldı. Ancak iki istisna dikkat çekti: Endonezya bir basamak yükselerek 17. sıraya çıktı; Türkiye ise 23. sıradan 18. sıraya yükselerek ilk 20’ye girdi. Bu yükseliş, Güney Afrika’nın dört sıra gerileyip 21. sıraya düşmesiyle mümkün oldu.
YAPAY ZEKA VE DİJİTAL TEKNOLOJİ ZİRVEDE
Son yılların teknoloji trendleri hız kesmeden devam ediyor. Bilgisayar teknolojileri ve yapay zeka odaklı buluşlar, patent başvurularında tüm alanların önünde yer aldı.
Cinsiyet dengesi de gelişiyor. Rapora göre uluslararası patent başvurularında kadın mucit oranı yüzde 11,6’dan yüzde 18’e yükseldi.
.png)
“DÜNYA, İNOVASYONA İNANMAYA DEVAM EDİYOR”
WIPO, raporun küresel inovasyonun genel yönünü net biçimde ortaya koyduğunu ifade etti. Kuruma göre veriler, dünyanın dört bir yanındaki birey ve şirketlerin fikri mülkiyetin fikirleri koruma ve yenilikçiliği teşvik etme gücüne olan inancını pekiştiriyor.
WIPO, önümüzdeki dönemde fikri mülkiyet ekosistemlerini güçlendirmeye ve yenilikçilere ticarileştirme konusunda daha fazla destek vermeye devam edeceğini belirtti.
Türk müziğinin unutulmaz ismi Kayahan’ın 1991 yılında yayınlanan klasik eseri “Yemin Ettim”, geçen haftalarda Bahadır Tatlıöz ve Çağan Şengül yorumuyla yeniden hayat bulmuş ve ilk versiyonu büyük beğeni toplamıştı. Efsaneleşen şarkı, şimdi bu başarılı yorum ve akustik bir atmosferde yeniden müzikseverlerle buluşuyor.
devamı